Alicja Tonder

Zasady przedmiotowego oceniania z fizyki dla szkoły podstawowej

1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. W ocenieniu bieżącym nauczyciel przekazuje uczniom ustnie lub pisemnie informacje o osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak dalej powinien się uczyć. Informacje te mogą również pochodzić od innego ucznia - ocena koleżeńska lub być wynikiem samooceny.

2. Prace klasowe, sprawdziany (kartkówki) i odpowiedzi ustne są obowiązkowe.

3. Prace klasowe są zapowiadane, z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem i podany jest zakres sprawdzanych umiejętności i wiedzy.

Krótkie sprawdziany (kartkówki) nie muszą być zapowiadane.

4. Każdą pracę klasową lub kartkówkę, napisaną na ocenę niesatysfakcjonującą ucznia, można poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 2 tygodni od dnia podania informacji o ocenach. Uczeń poprawia pracę tylko raz i brana jest pod uwagę średnia ocen z pracy pierwszej i poprawianej.

5. Uczeń nieobecny na pracy klasowej lub sprawdzianie musi ją napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem.

6. Każdą pracę klasową, napisaną na ocenę niesatysfakcjonującą ucznia, można poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 2 tygodni od dnia podania informacji o ocenach. Uczeń poprawia pracę tylko raz i brana jest pod uwagę średnia ocen z pracy pierwszej i poprawianej.

7. Uczeń ma prawo do dwukrotnego w ciągu semestru zgłoszenia nieprzygotowania się do lekcji (brak zeszytu, brak pracy domowej, brak pomocy potrzebnych do lekcji).

Po wykorzystaniu limitu określonego powyżej, uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną.

8. Na koniec semestru nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych.

9. Przy ocenianiu, nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne dziecka.

10. Zasady wystawiania oceny klasyfikacyjnej:

waga oceny częstotliwość

kartkówka: 1-3 3-6 razy w ciągu semestru

praca klasowa: 4-6 1-3 razy w ciągu semestru

aktywność: 1-2 może być na każdej lekcji

nieprzygotowanie do lekcji: 1 może być na każdej lekcji

doświadczenia: 1-2 1-3 razy w ciągu semestru

Przez aktywność na lekcji rozumiemy: częste zgłaszanie się i udzielanie poprawnych odpowiedzi, rozwiązywanie dodatkowych zadań w czasie lekcji.

Ocena klasyfikacyjna wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej ocen bieżących, uwzględniającej wagi ocen. Ocena zaproponowana przez system może zostać zmieniona przez nauczyciela o 0,1, a następnie przybliżona zgodnie z zasadą matematyczną.

Prace klasowe i sprawdziany, po omówieniu ich wyników, uczniowie otrzymują do domu, gdzie po podpisaniu przez rodziców trafiają z powrotem do szkoły. Prace klasowe przechowuje nauczyciel.

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne

Uczeń, który nie spełnia wymagań koniecznych, otrzymuje ocenę niedostateczną, ponieważ:

- Nie opanował wiadomości teoretycznych, w stopniu pozwalającym na kontynuację nauki.

- Popełnia poważne błędy merytoryczne, myli pojęcia fizyczne i ich jednostki.

- Nie potrafi rozwiązywać prostych zadań obliczeniowych.

- Nie umie opisywać zjawisk fizycznych, które były omawiane bądź prezentowane na lekcjach.

- Nie pracował systematycznie, często nie odrabiał prac domowych i nie był przygotowany do lekcji.

- Nie podejmował wysiłku w celu opanowania podstawowych wiadomości i umiejętności.

Wymagania konieczne na ocenę dopuszczającą, spełnia uczeń, który:

- Zna podstawowe pojęcia fizyczne, chociaż popełnia nieznaczne błędy.

- Opanował wiadomości teoretyczne, chociaż popełnia drobne błędy podczas prezentowania ich w formie słownej lub za pomocą wzorów, błędy potrafi skorygować przy pomocy nauczyciela.

- Potrafi opisać omawiane na lekcjach zjawiska fizyczne.

- Potrafi rozwiązywać typowe zadania obliczeniowe o niewielkim stopniu trudności.

- Aktywnie uczestniczy w lekcji i systematycznie odrabia prace domowe.

Wymagania podstawowe na ocenę dostateczną, spełnia uczeń, który:

- Opanował wiadomości teoretyczne.

- Zna podstawowe pojęcia fizyczne, wzory i jednostki.

- Potrafi opisać zjawiska fizyczne omawiane na lekcjach i rozumie zależność między wielkościami fizycznymi.

- Potrafi rozwiązywać zadania obliczeniowe o średnim stopniu trudności (wymagające zastosowania większej liczby wzorów), chociaż popełnia drobne błędy obliczeniowe.

- Umie odczytywać i sporządzać wykresy.

- Aktywnie uczestniczy w lekcji i systematycznie odrabia prace domowe.

Wymagania rozszerzające na ocenę dobrą, spełnia uczeń, który spełnił wymagania podstawowe, a ponadto:

- Potrafi wyjaśnić ćwiczenia, pokazy wykonywane na lekcjach.

- Potrafi kojarzyć, poprawnie analizować zjawiska, przyczyny i skutki zdarzeń oraz wyciągać z nich wnioski.

- Potrafi planować doświadczenia i na podstawie znajomości praw fizyki przewidywać ich przebieg.

- Potrafi rozwiązywać zadania obliczeniowe, wymagające użycia i przekształcenia kilku wzorów.

- Potrafi odczytywać i sporządzać wykresy.

Wymagania dopełniające na ocenę bardzo dobrą, spełnia uczeń, który:

- Opanował wiadomości teoretyczne przewidziane w programie.

- Zna podstawowe pojęcia fizyczne, wzory i jednostki oraz sprawnie się nimi posługuje.

- Potrafi poprawnie interpretować zjawiska fizyczne.

- Potrafi projektować i wykonywać doświadczenia, potrafi interpretować wyniki doświadczeń.

- Potrafi organizować swoja naukę i pracę na lekcji oraz współpracować w zespole uczniowskim.

- Potrafi samodzielnie korzystać z różnych źródeł informacji.

- Potrafi rozwiązywać zadania na poziomie gimnazjalnym.

- Aktywnie uczestniczy w lekcjach i systematycznie odrabia prace domowe.

- Dostrzega i potrafi wymienić przykłady związków fizyki z innymi działami nauki oraz zastosowania wiedzy fizycznej w życiu codziennym.

Wymagania wykraczające, na ocenę celującą, spełnia uczeń, który spełnił wymagania dopełniające oraz wyróżnia się chociaż jednym z podanych punktów:

- Szczególnie interesuje się określoną dziedziną fizyki lub astronomii, samodzielnie dociera do różnych źródeł informacji naukowej.

- Prowadzi badania, opracowuje wyniki i przedstawia je w formie projektów uczniowskich czy sprawozdań z prac naukowo-badawczych.

- Samodzielnie wykonuje modele, przyrządy i pomoce dydaktyczne.

- Samodzielnie opracowuje prezentacje i programy komputerowe z fizyki.

- potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych).

- Uczestniczy i odnosi sukcesy w konkursach, zawodach i olimpiadach z fizyki i astronomii.

Opracowała: Alicja Tonder

PLAN WYNIKOWY. KLASA 7.

Plan wynikowy zawiera wymagania szczegółowe opisane w podstawie programowej oraz wynikające z treści przedmiotowych zawartych w podręczniku Sposób na fizykę do klasy 7. szkoły podstawowej. Wymagania szczegółowe zostały przyporządkowane do jednej z kategorii wymagań: koniecznych, podstawowych, ponadpodstawowych i dopełniających. W kategorii wymagań dopełniających zawarto również wymagania szczegółowe wykraczające poza podstawę programową, ale wynikające z treści podręcznika (oznaczono je kolorem niebieskim). Taki podział wymagań może ułatwić przygotowanie narzędzi diagnostycznych (m.in. sprawdzianów i kartkówek) weryfikujących stopień opanowania wiedzy i umiejętności uczniów. Dodatkowe informacje na temat propozycji sprawdzania efektów uczenia się zawarto w programie nauczania.

Realizacja wymagań szczegółowych sformułowanych z wykorzystaniem czasowników operacyjnych jest gwarancją osiągnięcia celów ogólnych nauczania przedmiotowego, które zapisane są w podstawie programowej w formie wymagań ogólnych. Zgodnie z tym dokumentem do kluczowych wymagań ogólnych należą: rozpoznawanie zagadnień, wyjaśnianie zjawisk fizycznych, interpretowanie oraz wykorzystanie wyników i dowodów naukowych do tworzenia fizycznego obrazu rzeczywistości. W przypadku podawania przez uczniów treści definicji, praw i zasad ważniejsze jest przedstawienie ich sensu fizycznego niż dosłowne cytowanie treści. Ważne są także umiejętności odwołania się ucznia do odpowiednich przykładów z życia codziennego oraz rozpoznawania zjawisk, znajomość warunków ich występowania i przebiegu. Podczas sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów wskazane jest, aby prowadzona przez nich analiza jakościowa rozwiązywanych problemów fizycznych była traktowana priorytetowo w stosunku do ich analizy ilościowej. Sprawne wykonywanie obliczeń jest ważną umiejętnością, ale nie może być uważane za główny cel nauczania fizyki na tym etapie edukacji.

I. Oddziaływania


1.	Oczami fizyki	wyodrębnia z rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; rozróżnia pojęcia: obserwacja, pomiar, doświadczenie; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką.	wyodrębnia z tekstów i tabel informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przeprowadza wybrane obserwacje i pomiary na podstawie ich opisów; posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej.	wyodrębnia z diagramów i wykresów informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przeprowadza wybrane doświadczenia na podstawie ich opisów; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności pomiarowej.	ilustruje kluczowe informacje w różnych postaciach; wymienia cechy oraz etapy metody naukowej.
2.	Otaczający nas świat	zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką; rozróżnia i podaje nazwy trzech stanów skupienia; posługuje się pojęciem masy oraz jej jednostkami.	przelicza wielokrotności i podwielokrotności jednostek (centy-, kilo-); posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej.	zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności pomiarowej; przelicza wielokrotności i podwielokrotności jednostek (mikro-, mega-).	przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych.
3.	Oddziaływanie – co to znaczy?	wyodrębnia zjawisko z kontekstu; rozpoznaje oddziaływanie na podstawie jego skutków (grawitacyjne, sprężyste, magnetyczne, elektryczne).	wyodrębnia zjawisko z kontekstu i podaje jego nazwę; wymienia przykłady praktycznego wykorzystania oddziaływań grawitacyjnego i sprężystego.	wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla przebiegu zjawiska; wymienia przykłady praktycznego wykorzystania oddziaływań magnetycznego i elektrycznego.	rozróżnia oddziaływania na odległość i bezpośrednie.
4.	Siły wokół nas	opisuje przebieg doświadczenia lub pokazu; stosuje pojęcie siły jako działania skierowanego (wektor); rozpoznaje i podaje nazwy sił: ciężkości, nacisku, oporów ruchu; posługuje się pojęciem siły ciężkości.	wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania podczas doświadczenia lub pokazu; wskazuje wartość, kierunek i zwrot wektora siły; posługuje się jednostką siły; podaje przykłady sił ciężkości, nacisku i oporów ruchu w różnych sytuacjach praktycznych; stosuje do obliczeń związek między siłą ciężkości, masą i przyspieszeniem ziemskim; wyznacza wartość siły za pomocą siłomierza albo wagi analogowej lub cyfrowej.	wskazuje rolę użytych podczas doświadczenia lub pokazu przyrządów.	podaje przykłady siły sprężystości w różnych sytuacjach praktycznych; przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych.
5.	Więcej niż jedna siła	wyznacza siłę wypadkową dla sił o jednakowych kierunkach.	rysuje siłę wypadkową dla sił o jednakowych kierunkach; opisuje i rysuje siły, które się równoważą.		rysuje siłę wypadkową w przypadku dodawania dwóch sił o różnych kierunkach.
6.	Wzajemność oddziaływań	opisuje wzajemne oddziaływanie ciał; przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń.	opisuje wzajemne oddziaływanie ciał z wykorzystaniem trzeciej zasady dynamiki; ilustruje doświadczalnie trzecią zasadę dynamiki.	wskazuje i podaje nazwy sił wzajemnego oddziaływania.	podaje nazwy sił akcji i reakcji oraz wskazuje na arbitralność wyboru tych określeń; posługuje się pojęciem siły nośnej.

II. Właściwości materii



7.	Ciecze i gazy	opisuje zjawisko napięcia powierzchniowego.	ilustruje istnienie sił spójności i w tym kontekście tłumaczy formowanie się kropli.	doświadczalnie demonstruje zjawisko napięcia powierzchniowego.	posługuje się pojęciem ściśliwości do opisu właściwości cieczy i gazów; opisuje lepkość jako właściwość materii będąca konsekwencją sił spójności; wymienia cechy powierzchni hydrofobowej i powierzchni hydrofilowej.
8.	Gęstość materii	posługuje się pojęciami masy i gęstości oraz ich jednostkami.	analizuje różnice gęstości substancji w różnych stanach skupienia wynikające z budowy mikroskopowej ciał stałych, cieczy i gazów.	stosuje do obliczeń związek gęstości z masą i objętością.	rozróżnia pojęcia lepkości i gęstości; przelicza jednostki gęstości.
9.	Wyznaczanie gęstości	posługuje się pojęciami masy i gęstości oraz ich jednostkami; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką; przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń.	analizuje różnice gęstości substancji w różnych stanach skupienia wynikające z budowy mikroskopowej ciał stałych, cieczy i gazów; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności pomiarowej.	doświadczalnie wyznacza gęstość substancji, z jakiej wykonany jest przedmiot o regularnym kształcie, za pomocą wagi i przymiaru; przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych.	doświadczalnie wyznacza gęstość substancji, z jakiej wykonany jest przedmiot nieregularnym kształcie, za pomocą wagi, cieczy i cylindra miarowego; oblicza i zapisuje niepewność wyznaczenia gęstości.
10.	Siła parcia i ciśnienie	posługuje się pojęciem parcia (nacisku) w cieczach i gazach wraz z jego jednostką; przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń.	posługuje się pojęciem ciśnienia w cieczach i gazach wraz z jego jednostką; posługuje się pojęciem ciśnienia atmosferycznego; przelicza wielokrotności i podwielokrotności jednostek (hekto-).	stosuje do obliczeń związek między parciem a ciśnieniem; doświadczalnie demonstruje istnienie ciśnienia atmosferycznego.	podaje nazwy przyrządów do pomiaru ciśnienia.
11.	Ciśnienie a pole powierzchni	posługuje się pojęciem parcia (nacisku) oraz pojęciem ciśnienia w cieczach i gazach wraz z jego jednostką.	posługuje się pojęciem ciśnienia atmosferycznego; stosuje do obliczeń związek między parciem a ciśnieniem.	przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych.	stosuje różne jednostki ciśnienia, inne niż podstawowa (mmHg, bar, atm).
12.	Ciśnienie hydrostatyczne	przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń; posługuje się prawem Pascala.	stosuje do obliczeń związek między parciem a ciśnieniem; stosuje do obliczeń związek między ciśnieniem hydrostatycznym a wysokością słupa cieczy i jej gęstością.	doświadczalnie demonstruje zależność ciśnienia hydrostatycznego od wysokości słupa cieczy; wskazuje, że wzrost ciśnienia zewnętrznego powoduje jednakowy przyrost ciśnienia w całej objętości cieczy lub gazu.	wymienia przykłady naczyń połączonych.
13.	Siła wyporu. Pływanie ciał	opisuje warunki pływania ciał na podstawie analizy ich gęstości.	wskazuje, że wzrost ciśnienia zewnętrznego powoduje jednakowy przyrost ciśnienia w całej objętości cieczy lub gazu; posługuje się pojęciem siły wyporu.	posługuje się prawem Archimedesa; demonstruje prawo Archimedesa i na tej podstawie analizuje warunki pływania ciał; przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z danych.	analizuje siły działające na ciała zanurzone w cieczach lub gazach; wyznacza gęstość cieczy lub ciał stałych na podstawie warunków pływania.

III. Ruch


14.	Czas i droga	wyróżnia pojęcie toru; przelicza jednostki czasu (sekunda, minuta, godzina).	wyróżnia pojęcia drogi.	rozróżnia ruch prostoliniowy i ruch krzywoliniowy.	oblicza zmianę wielkości fizycznej i posługuje się symbolem ∆.
15.	Względność ruchu	wskazuje przykłady względności ruchu.	opisuje przykłady względności ruchu.	opisuje układ odniesienia.	rozróżnia układy odniesienia jedno-, dwu- i trójwymiarowe.
16.	Rodzaje ruchu. Prędkość ciała	posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu prostoliniowego.	nazywa ruchem jednostajnym ruch, w którym prędkość jest stała. oblicza wartość prędkości.	stosuje do obliczeń związek prędkości z drogą i czasem, w którym została przebyta; nazywa ruchem jednostajnym ruch, w którym droga przebyta w jednostkowych przedziałach czasu jest stała.	przelicza jednostki prędkości.
17.	Wyznaczanie prędkości	przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń.	doświadczalnie wyznacza prędkość z pomiaru czasu i drogi z użyciem przyrządów analogowych lub cyfrowych; stosuje do obliczeń związek prędkości z drogą i czasem, w którym została przebyta.	doświadczalnie wyznacza prędkość z pomiaru czasu i drogi z użyciem oprogramowania do pomiarów na obrazach wideo.	posługuje się pojęciem prędkości chwilowej i prędkości średniej.
18.	Pierwsza zasada dynamiki. Siły oporu ruchu	posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu prostoliniowego; rozpoznaje i podaje nazwy sił: ciężkości, nacisku, oporów ruchu oraz podaje ich przykłady w różnych sytuacjach praktycznych.	stosuje do obliczeń związek prędkości z drogą i czasem, w którym została przebyta; analizuje zachowanie się ciał na podstawie pierwszej zasady dynamiki; doświadczalnie ilustruje pierwszą zasadę dynamiki.	przelicza jednostki prędkości.	stosuje pojęcie bezwładności; opisuje związek między kształtem i prędkością poruszającego się ciała a oporem ruchu w ośrodku.
19.	Tworzenie wykresów ruchu	rozpoznaje zależność rosnącą bądź malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu.	wyznacza wartość prędkości i drogę z wykresów zależności prędkości i drogi od czasu dla ruchu prostoliniowego odcinkami jednostajnego.	rysuje wykresy zależności prędkości i drogi od czasu dla ruchu prostoliniowego odcinkami jednostajnego na podstawie podanych informacji.	oblicza drogę jako pole pod wykresem zależności prędkości od czasu.

IV. Dynamika



20.	Ruch przyspieszony	nazywa ruchem przyspieszonym ruch, w którym wartość prędkości rośnie.	nazywa ruchem jednostajnie przyspieszonym ruch, w którym wartość prędkości rośnie w jednostkowych przedziałach czasu o tę samą wartość; posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego.	na podstawie danych liczbowych przedstawionych w formie tekstu lub tabeli wyznacza wartość przyspieszenia w ruchu przyspieszonym wraz z jednostką; stosuje do obliczeń związek przyspieszenia ze zmianą prędkości i czasem, w którym ta zmiana nastąpiła.	wyznacza zmianę prędkości i przyspieszenie z wykresów zależności prędkości od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie zmiennego.
21.	Ruch opóźniony	nazywa ruchem opóźnionym ruch, w którym wartość prędkości maleje.	nazywa ruchem jednostajnie opóźnionym ruch, w którym wartość prędkości maleje w jednostkowych przedziałach czasu o tę samą wartość; posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie opóźnionego.	na podstawie danych liczbowych przedstawionych formie tekstu lub tabeli wyznacza wartość przyspieszenia w ruchu opóźnionym wraz z jednostką; stosuje do obliczeń związek przyspieszenia ze zmianą prędkości i czasem, w którym ta zmiana nastąpiła.	wyznacza zmianę prędkości i przyspieszenie z wykresów zależności prędkości od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie zmiennego.
22.	Siła tarcia i ruch	rozpoznaje i podaje nazwy sił oporów ruchu, podaje ich przykłady w różnych sytuacjach praktycznych.	wyznacza i rysuje siłę wypadkową dla sił o jednakowych kierunkach; opisuje i rysuje siły, które się równoważą.	rozpoznaje rodzaj ruchu na podstawie analizy sił.	rozróżnia siłę tarcia statycznego i siłę tarcia dynamicznego.
23.	Druga zasada dynamiki		posługuje się pojęciem masy jako miary bezwładności ciał; analizuje zachowanie się ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki. doświadczalnie demonstruje drugą zasadę dynamiki.	stosuje do obliczeń związek między siłą i masą a przyspieszeniem; przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z danych.	stosuje pojęcie bezwładności do opisu zachowania ciał w sytuacjach praktycznych.
24.	Wykresy ruchu jednostajnie zmiennego	rozpoznaje zależność rosnącą bądź malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu.	wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; wyznacza zmianę prędkości i przyspieszenie z wykresów zależności prędkości od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie zmiennego.	przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności danych; rysuje wykresy zależności prędkości i drogi od czasu dla ruchu prostoliniowego odcinkami jednostajnego lub jednostajnie zmiennego na podstawie podanych informacji; ilustruje wyniki obliczeń w różnych postaciach.	oblicza drogę jako pole pod wykresem zależności prędkości od czasu.
25.	Rozwiązywanie zadań	wyodrębnia zjawisko z kontekstu i podaje jego nazwę.	wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla przebiegu zjawiska.	przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z danych; ilustruje wyniki obliczeń w różnych postaciach.	opisuje etapy modelowania numerycznego.

V. Praca i energia



26.	Praca mechaniczna i zmiana energii	posługuje się pojęciem pracy mechanicznej wraz z jej jednostką; posługuje się pojęciem energii mechanicznej.	stosuje do obliczeń związek pracy z siłą i drogą, na jakiej została wykonana.	opisuje wykonaną pracę jako zmianę energii; przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z danych.	rozróżnia pracę wykonaną przez ciało i pracę wykonaną nad ciałem; oblicza pracę z wykresu zależności siły działającej na ciało od jego przemieszczenia.
27.	Energia kinetyczna i energia potencjalna	posługuje się pojęciem energii: kinetycznej, potencjalnej grawitacji i potencjalnej sprężystości.	opisuje wykonaną pracę jako zmianę energii.	oblicza zmianę energii potencjalnej grawitacji oraz zmianę energii kinetycznej; przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z danych.
28.	Moc	posługuje się pojęciem mocy wraz z jej jednostką.	stosuje do obliczeń związek mocy z pracą i czasem, w którym została wykonana; przelicza wielokrotności i podwielokrotności jednostek (kilo-, mega-).	przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z danych.	doświadczalnie wyznacza moc; stosuje różne jednostki mocy.
29.	Spadek swobodny	nazywa ruchem zmiennym ruch, w którym wartość prędkości się zmienia.	opisuje spadek swobodny jako przykład ruchu jednostajnie przyspieszonego; wyznacza zmianę energii potencjalnej grawitacji oraz zmianę energii kinetycznej.	wykorzystuje zasadę zachowania energii mechanicznej do opisu zjawisk; wykorzystuje zasadę zachowania energii mechanicznej do obliczeń.	opisuje zasadę zachowania energii.

VI. Zjawiska cieplne



30.	Wszystko ma temperaturę	posługuje się pojęciem temperatury.	rozpoznaje, że ciała o równej temperaturze pozostają w stanie równowagi termicznej.	wskazuje, że nie następuje przekazywanie energii (...) między ciałami o tej samej temperaturze.	opisuje zasadę działania baterii termostatycznej.
31.	Termometry i pomiar temperatury	posługuje się skalą temperatur Celsjusza; zapisuje wynik pomiaru temperatury wraz z jego jednostką.	posługuje się skalą temperatur Kelvina; przelicza temperaturę w skali Celsjusza na temperaturę w skali Kelvina i odwrotnie.	posługuje się skalą temperatur Fahrenheita.	przelicza temperaturę w skali Celsjusza na temperaturę w skali Fahrenheita i odwrotnie; posługuje się pojęciem temperatury odczuwalnej (jakościowo).
32.	Energia wewnętrzna	wskazuje, że energię układu (energię wewnętrzną) można zmienić.	wskazuje, że energię układu (energię wewnętrzną) można zmienić przez wykonanie nad nim pracy lub przez przekazanie energii w postaci ciepła.	analizuje jakościowo związek między temperaturą a średnią energią kinetyczną (ruchu chaotycznego) cząsteczek.	wymienia przykłady sytuacji praktycznych, w których zmienia się energia wewnętrzna układu.
33.	Ciepło właściwe	posługuje się pojęciem ciepła właściwego.	posługuje się pojęciem ciepła właściwego wraz z jego jednostką.	wyznacza ciepło właściwe wody z użyciem czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy, termometru, cylindra miarowego lub wagi; zapisuje wynik doświadczalnego wyznaczenia ciepła właściwego wody wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności.	opisuje związek ciepła właściwego substancji, z jakiej wykonane jest ciało, z jego zastosowaniem.
34.	Stany skupienia a temperatura	rozróżnia i podaje nazwy zmian stanu skupienia; demonstruje zjawisko topnienia.	analizuje zjawiska topnienia, krzepnięcia, wrzenia, skraplania jako procesy, w których dostarczenie energii w postaci ciepła nie powoduje zmiany temperatury; demonstruje zjawiska wrzenia i skraplania.	analizuje zjawiska sublimacji i resublimacji jako procesy, w których dostarczenie energii w postaci ciepła nie powoduje zmiany temperatury.	wskazuje przykłady ciał stałych, których cząsteczki nie tworzą uporządkowanej struktury; opisuje procesy powstawania różnych osadów atmosferyczne (rosy, mgły, szadzi oraz szronu).
35.	Energia podczas zmian stanu skupienia	rozróżnia i podaje nazwy zmian stanu skupienia.	analizuje zjawiska topnienia, krzepnięcia, wrzenia, skraplania jako procesy, w których dostarczenie energii w postaci ciepła nie powoduje zmiany temperatury.		posługuje się pojęciami ciepła topnienia i ciepła parowania wraz z ich jednostkami.
36.	Transport ciepła	opisuje zjawisko przewodnictwa cieplnego.	rozróżnia materiały o różnym przewodnictwie; opisuje ruch gazów i cieczy w zjawisku konwekcji; doświadczalnie bada zjawisko przewodnictwa cieplnego.	opisuje rolę izolacji cieplnej; określa, który z badanych materiałów jest lepszym przewodnikiem ciepła.	posługuje się pojęciem prądów konwekcyjnych i opisuje przykłady ich występowania.
37.	Kinetyczno- molekularny model budowy materii	rozróżnia pojęcia: obserwacja, pomiar, doświadczenie.	przeprowadza wybrane obserwacje i pomiary na podstawie ich opisów.	analizuje właściwości substancji w różnych stanach skupienia wynikające z budowy mikroskopowej ciał stałych, cieczy i gazów.	wymienia cechy modelu fizycznego i jego zastosowanie; wymienia założenia kinetyczno-molekularnego modelu budowy materii.

PLAN WYNIKOWY. KLASA 8.

Plan wynikowy zawiera wymagania szczegółowe opisane w podstawie programowej oraz wynikające z treści przedmiotowych zawartych w podręczniku Sposób na fizykę do klasy 8. szkoły podstawowej. Wymagania szczegółowe zostały przyporządkowane do jednej z kategorii wymagań: koniecznych, podstawowych, ponadpodstawowych i dopełniających. W kategorii wymagań dopełniających zawarto również wymagania szczegółowe wykraczające poza podstawę programową, ale wynikające z treści podręcznika (oznaczono je kolorem niebieskim). Taki podział wymagań może ułatwić przygotowanie narzędzi diagnostycznych (m.in. sprawdzianów i kartkówek) weryfikujących stopień opanowania wiedzy i umiejętności uczniów. Dodatkowe informacje na temat propozycji sprawdzania efektów uczenia się zawarto w programie nauczania.

Realizacja wymagań szczegółowych sformułowanych z wykorzystaniem czasowników operacyjnych jest gwarancją osiągnięcia celów ogólnych nauczania przedmiotowego, które zapisane są w podstawie programowej w formie wymagań ogólnych. Zgodnie z tym dokumentem do kluczowych wymagań ogólnych należą: rozpoznawanie zagadnień, wyjaśnianie zjawisk fizycznych, interpretowanie oraz wykorzystanie wyników i dowodów naukowych do tworzenia fizycznego obrazu rzeczywistości. W przypadku podawania przez uczniów treści definicji, praw i zasad ważniejsze jest przedstawienie ich sensu fizycznego niż dosłowne cytowanie treści. Ważne są także umiejętności odwołania się ucznia do odpowiednich przykładów z życia codziennego oraz rozpoznawania zjawisk, znajomość warunków ich występowania i przebiegu. Podczas sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów wskazane jest, aby prowadzona przez nich analiza jakościowa rozwiązywanych problemów fizycznych była traktowana priorytetowo w stosunku do ich analizy ilościowej. Sprawne wykonywanie obliczeń jest ważną umiejętnością, ale nie może być uważane za główny cel nauczania fizyki na tym etapie edukacji.

(F) – temat fakultatywny lub wymaganie fakultatywne

I. Drgania

Lp.	Temat	Wymagania
		konieczne	podstawowe		ponadpodstawowe		dopełniające
		Uczeń:
1.	Drgania wokół nas	wymienia przykłady ruchu drgającego; opisuje ruch okresowy wahadła; wskazuje położenie równowagi.		posługuje się pojęciem amplitudy wraz z jej jednostką.		wyznacza amplitudę drgań i położenie równowagi ciężarka zawieszonego na sprężynie; opisuje zmiany prędkości drgającego ciała.		wskazuje, że ruch wahadła Foucaulta jest konsekwencją ruchu obrotowego Ziemi.
	Opis ruchu drgającego	wyodrębnia zjawisko z kontekstu; posługuje się pojęciami amplitudy, okresu i częstotliwości do opisu ruchu okresowego wraz z ich jednostkami.		doświadczalnie wyznacza okres i częstotliwość w ruchu drgającym; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności pomiarowej.		wskazuje związek między okresem i częstotliwością drgań wahadła a jego długością.		wymienia przykłady urządzeń poruszających się ruchem drgającym; wymienia siły powodujące ruch drgający wahadła sprężynowego.
3.	Przemiany energii w ruchu drgającym	opisuje ruch drgający (drgania) ciała.		ilustruje doświadczalnie zasadę zachowania energii mechanicznej w ruchu drgającym.		analizuje jakościowo przemiany energii kinetycznej i energii potencjalnej w ruchu drgającym.		analizuje ilościowo przemiany energii mechanicznej w ruchu drgającym; wskazuje, że okres drgań ciężarka na sprężynie zależy od jego masy.
4.	Ruch drgający na wykresach	wyodrębnia z tekstów, tabel lub wykresów informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu.		wyznacza amplitudę i okres drgań na podstawie przedstawionego wykresu zależności położenia od czasu.		rysuje wykresy zależności położenia x ciała drgającego od czasu t; tworzy wykresy ruchu drgającego.		obserwuje tor ruchu ciała, które drga jednocześnie w dwóch kierunkach, wzajemnie do siebie prostopadłych.
5.	Badanie ruchu drgającego	przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia, korzystając z ich opisów; przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń.		doświadczalnie wyznacza okres i częstotliwość w ruchu okresowym.		bada zależność okresu drgań wahadła od amplitudy.		bada zależność okresu drgań wahadła od jego masy.

II. Fale

Lp.	Temat	Wymagania
		konieczne		podstawowe	ponadpodstawowe		dopełniające
		Uczeń:
6.	Fala mechaniczna	wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu; wymienia przykłady fal mechanicznych.	posługuje się pojęciem ośrodka materialnego i wskazuje jego przykłady; opisuje rozchodzenie się fali mechanicznej jako proces przekazywania energii bez przenoszenia materii.			posługuje się pojęciem prędkości rozchodzenia się fali.	demonstruje na przykładzie modelu zjawisko rozchodzenia się fali mechanicznej; opisuje zasadę działania elektrowni falowej.
7.	Wielkości opisujące fale	opisuje rozchodzenie się fali mechanicznej jako proces przekazywania energii bez przenoszenia materii; posługuje się pojęciem prędkości rozchodzenia się fali.	do opisu fal posługuje się pojęciami amplitudy, okresu, częstotliwości i długości fali wraz z ich jednostkami.			stosuje do obliczeń związki między amplitudą, okresem, częstotliwością i długością fali.	wskazuje, jak wybrane cechy ośrodka wpływają na wielkości opisujące fale.
8.	Dźwięk	wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu; wytwarza dźwięki.	opisuje mechanizm powstawania i rozchodzenia się fal dźwiękowych w powietrzu; podaje przykłady źródeł dźwięku.			rozróżnia dźwięki słyszalne, ultradźwięki i infradźwięki; wymienia przykłady ich źródeł i zastosowań (F).	wskazuje, że fala dźwiękowa to fala podłużna.
9.	Rejestrowanie dźwięku	przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia, korzystając z ich opisów; opisuje przebieg doświadczenia lub pokazu; wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów.	posługuje się pojęciami natężenie i wysokość dźwięku; doświadczalnie demonstruje dźwięki o różnych częstotliwościach z wykorzystaniem drgającego przedmiotu lub instrumentu muzycznego.			opisuje jakościowo związek między natężeniem dźwięku (głośnością) a energią fali i amplitudą fali; opisuje jakościowo związek między wysokością dźwięku a częstotliwością fali.	analizuje oscylogramy dźwięków z wykorzystaniem różnych technik; posługuje się pojęciem barwy dźwięku.

III. Elektrostatyka

Lp.	Temat	Wymagania
		konieczne	podstawowe	ponadpodstawowe	dopełniające
		Uczeń:
10.	Ładunek elektryczny	podaje nazwy cząstek, z których zbudowany jest atom; wskazuje, że zjawiska elektryzowania polegają na przemieszczaniu elektronów.	stosuje jednostkę ładunku.	posługuje się pojęciem ładunku elektrycznego jako wielokrotności ładunku elementarnego; przelicza wielokrotności i podwielokrotności (mikro-, mili-, kilo-, mega-).	posługuje się podwielokrotnością nano-.
11.	Elektryzowanie przez tarcie i dotyk	opisuje sposoby elektryzowania ciał przez potarcie i dotyk, wskazuje, że zjawiska te polegają na przemieszczaniu elektronów.	demonstruje zjawiska elektryzowania przez potarcie lub dotyk.	wskazuje rolę uziemienia w kontekście elektryzowania.	stosuje szereg tryboelektryczny do określenia znaku ładunku podczas elektryzowania pocieranych substancji.
12.	Oddziaływanie elektryczne. Elektroskop	przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia, korzystając z ich opisów; opisuje jakościowo oddziaływanie ładunków jednoimiennych i różnoimiennych.	opisuje budowę elektroskopu; demonstruje wzajemne oddziaływanie ciał naelektryzowanych.	analizuje działanie elektroskopu na podstawie opisu jego budowy; demonstruje, jak oddziaływanie ładunków zależy od odległości.	wskazuje, że siła wzajemnego oddziaływania ładunków nie zależy od rozmiarów ciał, na których zgromadzony jest ładunek; wskazuje, że siła wzajemnego oddziaływania ładunków zależy od iloczynu ich wartości.
13.	Przewodniki i izolatory	posługuje się pojęciami: elektron, jon i ładunek elektryczny; wskazuje przykłady przewodników i izolatorów elektrycznych.	wskazuje podobieństwa i różnice w budowie wewnętrznej przewodników i izolatorów.	bada (np. za pomocą źródła napięcia oraz żarówki lub amperomierza), czy dana substancja jest przewodnikiem czy izolatorem; opisuje przemieszczenie ładunków w przewodnikach pod wpływem oddziaływania ze strony ładunku zewnętrznego (indukcja elektrostatyczna).	doświadczalnie demonstruje trwałe elektryzowanie przez wpływ; posługuje się pojęciem przebicia elektrycznego; opisuje mechanizm powstawania burzy i rolę piorunochronów.

IV. Prąd elektryczny

Lp.	Temat	Wymagania
		konieczne	podstawowe	ponadpodstawowe	dopełniające
		Uczeń:
14.	Napięcie elektryczne	wskazuje napięcie jako cechę źródła energii elektrycznej.	wymienia elementy najprostszego obwodu elektrycznego; stosuje jednostkę napięcia; wskazuje, jak włącza się do obwodu elektrycznego woltomierz.	posługuje się pojęciem napięcia elektrycznego jako wielkości określającej ilość energii potrzebnej do przeniesienia jednostkowego ładunku w obwodzie; stosuje do obliczeń wzór łączący napięcie, energię elektryczną oraz ładunek.	wskazuje skutki przerwania dostaw energii elektrycznej do urządzeń o kluczowym znaczeniu.
15.	Natężenie prądu elektrycznego	opisuje przepływ prądu w obwodach jako ruch elektronów swobodnych albo jonów w przewodnikach.	posługuje się pojęciem natężenia prądu wraz z jego jednostką; określa kierunek przepływu prądu w obwodzie; wskazuje, jak włącza się do obwodu elektrycznego amperomierz.	stosuje do obliczeń związek między natężeniem prądu a ładunkiem i czasem jego przepływu przez przekrój poprzeczny przewodnika.	wymienia skutki przepływu prądu elektrycznego o różnym natężeniu.
16.	Opór elektryczny	przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń; wskazuje opór elektryczny jako konsekwencję budowy ciała.	posługuje się pojęciem oporu elektrycznego jako własnością przewodnika; posługuje się jednostką oporu.	stosuje do obliczeń związek między napięciem a natężeniem prądu i oporem.	doświadczalnie wyznacza opór przewodnika przez pomiary napięcia na jego końcach oraz natężenia prądu przez niego płynącego; opisuje zasadę działania opornika nastawnego.
17.	Obwody elektryczne	posługuje się symbolami graficznymi elementów obwodu elektrycznego; odczytuje wskazania mierników.	rysuje schematy obwodów elektrycznych składających się z jednego źródła energii, jednego odbiornika, mierników i wyłączników; łączy według podanego schematu obwód elektryczny składający się ze źródła (akumulatora, zasilacza), odbiornika (żarówki, brzęczyka, silnika, diody, grzejnika, opornika), wyłączników, woltomierzy, amperomierzy.	stosuje do obliczeń związek między napięciem a natężeniem prądu i oporem; rozpoznaje zależność rosnącą bądź malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu.	rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie wykresu; posługuje się miernikiem uniwersalnym.
18.	Kilowatogodzina	przelicza wielokrotności i podwielokrotności (mikro-, mili-, centy-, hekto-, kilo-, mega-); wskazuje źródła energii elektrycznej i odbiorniki energii.	posługuje się pojęciem pracy prądu elektrycznego wraz z jednostką; wyróżnia formy energii, na jakie jest zamieniana energia elektryczna.	oblicza koszt energii elektrycznej; analizuje diagram przemian energii elektrycznej.	rozpoznaje informacje znajdujące się na etykietach energetycznych.
19.	Praca i moc prądu elektrycznego	przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zaokrąglony do zadanej liczby cyfr znaczących.	posługuje się pojęciem pracy i mocy prądu elektrycznego wraz z ich jednostkami.	stosuje do obliczeń związek między pracą i mocą prądu elektrycznego wraz z ich jednostkami.	posługuje się pojęciem mocy znamionowej; posługuje się pojęciem sprawności urządzeń.
20.	Korzystanie z energii elektrycznej (F)	opisuje warunki bezpiecznego korzystania z energii elektrycznej.	opisuje rolę izolacji w domowej sieci elektrycznej (F); wymienia elementy domowej instalacji elektrycznej; rozróżnia symbole ostrzegające o zagrożeniu porażeniem prądem elektrycznym.	opisuje rolę bezpieczników przeciążeniowych w domowej sieci elektrycznej (F).	rozróżnia typy bezpieczników przeciążeniowych (F); opisuje zasadę działania bezpiecznika różnicowoprądowego w domowej sieci elektrycznej; wymienia zadania defibrylatora.

V. Magnetyzm

Lp.	Temat	Wymagania
		konieczne		podstawowe	ponadpodstawowe		dopełniające
		Uczeń:
21.	Magnesy	nazywa bieguny magnesów stałych i opisuje oddziaływanie między nimi; opisuje zachowanie się igły magnetycznej w obecności magnesu.	opisuje zasadę działania kompasu; posługuje się pojęciem biegunów magnetycznych Ziemi; wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; ilustruje je w różnych postaciach; opisuje przebieg doświadczenia lub pokazu; wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów.			opisuje na przykładzie żelaza oddziaływanie magnesów na materiały magnetyczne i wymienia przykłady wykorzystania tego oddziaływania.		posługuje się pojęciem ferromagnetyku; opisuje mechanizm oddziaływania magnetycznego, korzystając z pojęcia domen magnetycznych; opisuje zjawisko powstawania zorzy.
22.	Elektromagnesy	opisuje zachowanie się igły magnetycznej w otoczeniu prostoliniowego przewodnika z prądem.	opisuje przebieg doświadczenia lub pokazu; wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów.			opisuje budowę i działanie elektromagnesu (F); opisuje wzajemne oddziaływanie elektromagnesów i magnesów (F); wymienia przykłady zastosowania elektromagnesów (F).		doświadczalnie demonstruje zjawisko oddziaływania przewodnika z prądem na igłę magnetyczną.
23.	Silnik elektryczny (F)	wskazuje, że oddziaływanie magnetyczne jest odziaływaniem na odległość.	wskazuje oddziaływanie magnetyczne jako podstawę działania silników elektrycznych (F).			opisuje funkcje elementów silnika elektrycznego z elektromagnesem jako wirnikiem (F).		doświadczalnie demonstruje zjawisko oddziaływania przewodnika i magnesu; opisuje budowę silników o różnej konstrukcji.
24.	Fale elektro-magnetyczne	wymienia rodzaje fal elektromagnetycznych: radiowe, mikrofale, promieniowanie podczerwone, światło widzialne, promieniowanie nadfioletowe, rentgenowskie i gamma (F).	wskazuje przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych (F).			korzysta do obliczeń z zależności łączącej prędkość fali elektromagnetycznej, jej częstotliwość oraz długość.		wymienia sposoby obrazowania fal elektromagnetycznych.

VI. Światło

Lp.	Temat	Wymagania
		konieczne		podstawowe		ponadpodstawowe	dopełniające
		Uczeń:
25.	Światło i jego źródła	opisuje światło białe jako mieszaninę barw; opisuje światło lasera jako jednobarwne.	rozpoznaje źródła światła.		wskazuje, że różne barwy otrzymuje się dzięki odpowiedniemu mieszaniu światła czerwonego, zielonego i niebieskiego.
26.	Rozchodzenie się światła	ilustruje prostoliniowe rozchodzenie się światła w ośrodku jednorodnym.	wyjaśnia powstawanie cienia i półcienia.		rozróżnia pojęcia wiązka światła i promień światła.		wskazuje warunki zaćmienia Słońca i zaćmienia Księżyca.
27.	Odbicie światła	opisuje zjawisko odbicia światła od powierzchni płaskiej; opisuje zjawisko rozproszenia światła przy odbiciu od powierzchni chropowatej.	analizuje bieg promieni wychodzących z punktu w różnych kierunkach, a następnie odbitych od zwierciadła płaskiego; posługuje się pojęciami normalna do powierzchni, kąt padania i kąt odbicia.		doświadczalnie demonstruje powstawanie obrazów za pomocą zwierciadeł płaskich.		posługuje się prawem odbicia światła; konstruuje bieg promieni ilustrujący powstawanie obrazów pozornych wytwarzanych przez zwierciadła płaskie.
28.	Zwierciadła wklęsłe i zwierciadła wypukłe	opisuje skupianie promieni w zwierciadle wklęsłym.	analizuje bieg promieni wychodzących z punktu w różnych kierunkach, a następnie odbitych od zwierciadeł sferycznych.		doświadczalnie demonstruje zjawisko powstawanie obrazów za pomocą zwierciadeł sferycznych.		konstruuje bieg promieni ilustrujący powstawanie obrazów rzeczywistych i pozornych wytwarzanych przez zwierciadła sferyczne, znając położenie ogniska.
29.	Załamanie światła	posługuje się pojęciami: normalna do powierzchni, kąt padania i kąt załamania; doświadczalnie demonstruje zjawisko załamania światła na granicy ośrodków.	opisuje jakościowo zjawisko załamania światła na granicy dwóch ośrodków różniących się prędkością rozchodzenia się światła.		wskazuje kierunek załamania światła na granicy dwóch ośrodków.		opisuje zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia światła i podaje przykład jego zastosowania.
30.	Rozszczepienie światła białego	przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń. opisuje światło białe jako mieszaninę barw i ilustruje to rozszczepieniem światła w pryzmacie.	opisuje światło lasera jako jednobarwne i ilustruje to brakiem rozszczepienia w pryzmacie.		doświadczalnie demonstruje rozszczepienie światła w pryzmacie.		wymienia inne przykłady rozszczepienia światła.
31.	Soczewki skupiające	przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń; rozpoznaje soczewkę skupiającą.	opisuje bieg promieni równoległych do osi optycznej przechodzących przez soczewkę skupiającą, posługując się pojęciem ogniska.		doświadczalnie demonstruje powstawanie obrazów za pomocą soczewek; otrzymuje za pomocą soczewki skupiającej ostre obrazy przedmiotu na ekranie.		rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez soczewki.
32.	Soczewki rozpraszające. Krótkowzroczność i dalekowzroczność	rozpoznaje soczewkę rozpraszającą.	opisuje bieg promieni równoległych do osi optycznej przechodzących przez soczewkę rozpraszającą, posługując się pojęciem ogniska.		posługuje się pojęciami krótkowzroczności i dalekowzroczności oraz opisuje rolę soczewek w korygowaniu tych wad wzroku (F).		rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez soczewki.

Linki

Kontakt